Rocznice i obchody

    Przed stu laty miały miejsce pierwsze na ziemiach polskich oficjalne obchody urodzin Fryderyka Chopina. Ich początek nastąpił w Warszawie 22 lutego 1910 r. uroczystym nabożeństwem w kościele św. Krzyża oraz koncertem w filharmonii. Najbardziej okazały przebieg miały uroczystości rocznicowe we Lwowie. W ramach tych obchodów odbył się pierwszy ogólnopolski Zjazd Muzyków Polskich, konkurs kompozytorski i Festiwal Muzyki Polskiej. Obchody poprzedziło nabożeństwo w katedrze lwowskiej 23 października 1910 r., gdzie kazanie wygłosił bp Władysław Bandurski, a następnie koncert w teatrze im. Skarbka, podczas którego przemawiał Ignacy Józef Paderewski.

    Uroczystości 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina odbywały się też w innych miastach polskich, m.in. w Łowiczu, gdzie Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” zorganizowało 22 maja 1910 r. wieczór muzyczno-wokalny ku czci kompozytora. Okazały program miały uroczystości w 1949 r. z okazji 100. rocznicy śmierci Chopina. Powołany uchwałą Rady Ministrów z 20 marca 1948 r. Komitet Wykonawczy „Roku Chopinowskiego” zaplanował wydanie zbiorowe dzieł kompozytora w opracowaniu Ignacego Paderewskiego oraz szeregu książek poświęconych jego życiu i twórczości. W ramach tych obchodów zainaugurowano w 1949 r. Dusznikach festiwale chopinowskie, a w Warszawie odbył się pierwszy od zakończenia II wojny światowej IV. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

________________________________________________________________________________________


____________________________________________________
Druk zaproszenia Komitetu Obchodu Setnej Rocznicy Urodzin Chopina do udziału w uroczystym nabożeństwie w kościele Świętego Krzyża i koncercie w Filharmonii w Warszawie; APW, Zbiór Korotyńskich, sygn. XI/315, s. 72


______________________________________________________________________________________________
Przebieg obchodów 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina we Lwowie w relacji „Słowa Polskiego”, nr 493 z 24 X 1910 r.; APW/OŁ, Zbiór Władysława Tarczyńskiego w Łowiczu, sygn. 349, k. 10-13


Wczorajsza uroczystość inauguracyjna w Filharmonii, poprzedzona nabożeństwem w katedrze, była wspaniałą manifestacją współczesnej myśli polskiej, uprzytomniającej narodowi tę chwałę. Trzech mężów najwymowniejszych i najgodniejszych złożyło hołd Szopenowi: w katedrze ks. biskup
Bandurski, a tam na uroczystości prezes Akademii hr. Tarnowski i Paderewski. Te nazwiska podkreślone starczą za charakterystykę chwili. Nic piękniejszego i głębszego nie mogło być w Polsce słowu powierzone. Chcielibyśmy roznieść po świecie ich słowa w całym brzmieniu (…).
Już przed godz. 12. sala Filharmonii zaczęła zapełniać się publicznością. Wnętrze sali ozdobione dywanami i kwiatami, naprzeciw podium na balkonie pierwszego piętra wśród kwiatów i zieleni ustawiony biust Szopena. Przed estradą mównica. Z uderzeniem godz. 12. olbrzymia sala zapełniła się całkowicie. Przybyli między innymi trzej arcypasterze i dygnitarze krajowi i państwowi, goście z innych dzielnic (…).

Z relacji „Słowa Polskiego” o uroczystościach 100. rocznicy urodzin Chopina we Lwowie.


___________________________________________________________________
Plakat obchodów 100. rocznicy urodzin Chopina, litografia Pilczyk i Puciatycki w Poznaniu; APW/OŁ, Zbiór Władysława Tarczyńskiego w Łowiczu, sygn. 349, k. 1


____________________________________________________________________________________________
Tekst przemówienia Ignacego Paderewskiego wygłoszonego podczas uroczystości z okazji 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina we Lwowie – „Słowo Polskie”, nr 493 z 24 X 1910 r.; APW/OŁ, Zbiór Władysława Tarczyńskiego w Łowiczu, sygn. 349, k. 6-9

A jednak w Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki, krakowskie rogatywki, szlacheckich brzęk szabel, naszych kos chłopskich połyski, jęk zranionej piersi, bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych, niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń (…).


Fragm. przemówienia I. Paderewskiego wygłoszonego podczas uroczystego wieczoru w teatrze im. Skarbka we Lwowie 24 X 1910 r.


______________________________________________
Afisz muzyczno-wokalnego wieczoru ku czci Fryderyka Chopina, zorganizowanego przez Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” w Łowiczu 22 maja 1910 r.; APW/OŁ, Zbiór Władysława Tarczyńskiego w Łowiczu, sygn. 349, k. 5

________________________________________
Program muzyczno-wokalnego wieczoru, zorganizowanego ku czci Fryderyka Chopina 22 maja 1910 r. przez Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” w Łowiczu; APW/OŁ, Zbiór Władysława Tarczyńskiego w Łowiczu, sygn. 349, k. 5


Niejednokrotnie słyszałem zdanie, wygłaszane przez muzyków i krytyków muzycznych: „Chopin jest kompozytorem międzynarodowym, należącym do całego świata, a więc wolno każdemu wykonywać jego utwory, tak, jak je rozumie i odczuwa”.

Takie pojęcie interpretacji uważam za zbyt ryzykowne, gdyż byłoby ono zbyt wygodnym dla muzyków, słabo odczuwających charakter twórczości Chopina.
Niemcy potrafili wywalczyć sobie prawo decydowania, jak należy traktować Bacha, Beethovena, Mozarta, zgodnie z tradycją i nauczyli nas stylowej interpretacji dzieł tych mistrzów, my zaś dobrowolnie chcemy zrezygnować z przysługujących nam praw, zrywamy z tradycją i stwierdzamy tym samym, że styl chopinowski nie istnieje (…).

Z artykułu A. Michałowskiego w „Warszawskiej Gazecie Porannej” z 14 XI 1926 r.


__________________________________________________________________________________
Artykuł NN „Fryderyk Chopin (Z okazji obchodu jubileuszowego)” w Kalendarzu Józefa Ungra na 1911 rok; APW, Zbiór Korotyńskich, sygn. XI/315, s. 23-25


 
___________________________
Program uroczystości narodowych powrotu serca Chopina do Warszawy z 17 X 1945 r.; APW, Zbiór Korotyńskich, sygn. XI/316, s. 40
             
________________________________________
Artykuł Karola Stromengera – „Dziś serce Fryderyka Szopena wraca do Warszawy”, „Polska Zbrojna”, nr 223 z 17 X 1945 r., s. 5; APW, Zbiór Korotyńskich, sygn. IX/316, s. 41


_________________________________________________________
Zaproszenie na zebranie organizacyjne Komitetu Wojewódzkiego „Roku Chopinowskiego 1949” w dniu 28 VII 1948 r. w Urzędzie Wojewody Warszawskiego w Pruszkowie; APW, Urząd Wojewódzki Warszawski Wydział Ogólny, sygn. 687, k. 1
______________________________
Kopia uchwały Rady Ministrów z dnia 20 marca 1948 r. w sprawie obchodów w 1949 r. „Roku Chopinowskiego”; APW, Urząd Wojewódzki Warszawski Wydział Ogólny, sygn. 687, k. 2


    Do zakresu działania Komitetu Wykonawczego należy kierownictwo oraz koordynacja prac związanych z „Rokiem Chopinowskim”, a przede wszystkim:

a)
  
wydanie zbiorowe dzieł Fryderyka Chopina w opracowaniu Ignacego Paderewskiego,
b)
  
wydanie prac monograficznych i naukowych związanych z życiem i twórczością  Fryderyka Chopina,
c)
  
wydawnictwa dla najszerszych warstw ludu pracującego miast i wsi oraz dla młodzieży, upowszechniające znajomość twórczości Fryderyka Chopina,
d)
  
imprezy artystyczne w kraju i zagranicą, poświęcone Fryderykowi Chopinowi, zwłaszcza organizacja Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego,
e)
  
zjazdy, wystawy oraz kongresy krajowe i międzynarodowe (…).

Z uchwały Rady Ministrów z 20 III 1948 r. w sprawie obchodów „Roku Chopinowskiego” w 1949 r.


__________________________________________
Instrukcja Komitetu Wykonawczego dla Wojewódzkich Komitetów „Roku Chopinowskiego 1949”; APW, Urząd Wojewódzki Warszawski Wydział Ogólny, sygn. 687, k. 3
________________________________________
Regulamin Komitetu Wykonawczego Roku Chopinowskiego 1949; APW, Urząd Wojewódzki Warszawski Wydział Ogólny, sygn. 687, k. 4

__________________________________________
Wniosek Sekcji Imprezowej Komitetu Wykonawczego Roku Chopinowskiego z programem koncertów chopinowskich w 1949 r.; APW, Urząd Wojewódzki Warszawski Wydział Ogólny, sygn. 687, k. 5
________________________________________
Program wystawy „Rok Chopinowski 1949 w ZSRR”, otwartej w Moskwie 18 XII 1950 r.; APW, Zbiór Korotyńskich, sygn. IX/316, s. 52

__________________________________________
Rok Chopinowski w Polsce 1949 r. Wydawnictwo Komitetu Wykonawczego Roku Chopinowskiego (jęz. franc.), Warszawa 1949; APW, Zbiór variów, sygn. 1195, s. 25
_________________________________________
Fryderyk Chopin – rysunek ołówkiem Ch. H. Lehmanna [w:] Rok Chopinowski w Polsce 1949 r., (jęz. franc.), Warszawa 1949; APW, Zbiór variów, sygn. 1195, s. 48

 

_________________________________________________________
Plakat wystawy chopinowskiej w ratuszu w Łowiczu 17-24 X 1957 r. wg projektu Zdzisława Pągowskiego; APW/OŁ, Zbiór afiszów, sygn. 1005


  POWRÓT